Perfectionist? Moi?

prepping for photo exposition martin de Haan

Twee jaar geleden had ik als een van mijn kerncompetenties (ahum) bij mijn LinkedIn-profiel staan dat ik een perfectionist was. Ik dacht dat ook echt. Toen ik net met mijn blog was begonnen, zei de vriendin die me het langst kent dat ze het goed vond dat ik ondanks mijn perfectionisme toch die stap had durven zetten. Volgens mij bedoelde ze daarmee niet dat de site een slordig zooitje was. Blijkbaar heb ik zelfs mensen die me erg goed kennen wijsgemaakt dat ik een perfectionist ben…

Een tijd geleden zei Martin namelijk een keer en passant: ‘Jij een perfectionist? Hoe kom je daarbij?’ En sindsdien loop ik minstens elke week wel tegen een nieuw voorbeeld van mijn gebrek aan perfectionisme aan. Het is bijna lachwekkend geworden op welke vlakken ik allemaal niet perfectionistisch ben. Wat overigens ook een veel betere insteek in het leven is. (zie onder*)

Een paar voorbeelden:

Ik stuurde dit stukje net op aan Martin om even door te lezen en met de vraag of hij een niet-perfecte foto voor me had. In de onderwerpregel stond ‘hasst’ i.p.v. ‘haast’. Hij doet dat ook weleens, en we hebben gelukkig al vrij vroeg in onze langeafstandsrelatie gezegd dat taal- en spelfouten niet erg zijn.

Ik kook niet vaak voor gasten, en als ik het doe, gooi ik het liefst een handje van dit en een snufje van dat in de pan. Recepten volg ik uit de losse pols. Staat er 350 gram en is mijn weegschaal onbruikbaar omdat ik weer eens geen klein, plat batterijtje in huis heb, dan denk ik: ach, dat is vast ongeveer zoveel. (Zo bak ik weleens brood; waarom mijn pizzadeeg soms niet rijst, is me inmiddels iets duidelijker geworden.) Ik maakte laatst voor het eerst zelf mayonaise. Daarbij zijn de hoeveelheden volgens mij nogal belangrijk. Alleen kon ik mijn maatbeker niet vinden, dus voegde ik gewoon olie op het oog toe. De mayo was overigens erg lekker en het was totaal niet moeilijk, in tegenstelling tot wat ik altijd heb gedacht. Het enige wat ik dan wel weer keurig had gedaan: alle ingrediënten waren op kamertemperatuur. **

Als ik een knoop moet aanzetten of iets moet herstellen, is het ook een kwestie van: ach, als het maar goed vastzit en als de kleur van het garen maar een beetje overeenkomt met de stof. Netjes zou leuk zijn, maar ik ga het echt niet opnieuw doen als blijkt dat de zoom wel erg scheef zit. (Voor wie ooit bij mij thuis komt: kijk ajb niet te kritisch naar mijn gordijnen.)

Schijnbaar kon ik op de kleuterschool al niet netjes knippen en plakken. (Ik heb ooit een oud rapport gevonden en ben het nooit meer vergeten. En ik kan ook echt nog steeds niet recht knippen, hoewel dat misschien inmiddels ook een soort psychische self-fulfilling prophecy is geworden.) Op foto’s die ik maak ontbreken delen van hoofden of oren van katten soms/vaak. Dat zie ik dan wel, maar ik neem niet de moeite een nieuwe foto te maken. (En hier stond dan weer ergens een haakje openen-teken ( maar zonder dat ik een haakje sluiten ) had neergezet.)

Martin moest twee weken geleden voor zijn expositie alle foto’s perfect recht zien op te hangen op de juiste hoogte, aan draadjes die hij met plakband aan de achterkant bevestigde. Als hij mij om hulp had gevraagd, wat hij natuurlijk niet deed, had het werk er vrees ik scheef bij gehangen. Want nog een paar uur bezig zijn (of een halve dag in zijn geval) als alles net vastzit en je ontdekt dat je toch een meetfout hebt gemaakt… Dat gaat mij te ver, of beter gezegd: blijkbaar vind ik sommige dingen minder belangrijk. Terwijl ik wel altijd denk bezig te zijn met wat anderen van iets (van mij) vinden.

Bij mijn werk is het een lastige. Ik lever namelijk zeker geen prutvertalingen in en kijk mijn werk te vaak na. Dat heeft vooral te maken met onzekerheid en dat je eindeloos kunt blijven pielen aan een zin. En ik wil ook echt niet weer een hen/hun-fout maken of te(n?) alle(n?) tijde(n?) verkeerd schrijven. Bij dit blog wil ik het ook graag goed doen, maar als ik een stukje vlak voor ik op ‘publiceren’ klik even laat nalezen door Martin, haalt hij er nog steeds fouten uit, zoals wéér de verkeerde aanhalingstekens of nog een dubbele spatie. Terwijl ik weet dat ik daarop moet letten.? Overigens, iedereen die met teksten werkt, weet dat het slim is om er een extra paar ogen naar te laten kijken.

Conclusie van dit stukje: ik ben ook al geen perfectionist qua zelfkennis. ? Mocht je er net als ik tot voor kort nog niet van overtuigd zijn dat perfectionisme geen onverdeeld gunstige eigenschap is, hierbij een paar willekeurige citaten.

* Perfection is the enemy of the very good. Perfection is the enemy of action.

Perfectionism is not a way to avoid shame. Perfectionism is a form of shame – Brené Brown

When things are perfect, that’s when you need to worry most. – Drew Barrymore

At its root, perfectionism isn’t really about a deep love of being meticulous. It’s about fear. Fear of making a mistake. Fear of disappointing others. Fear of failure. – Michael Law

We must understand the need for perfectionism is a corrosive waste of time, because nothing is ever beyond criticism. No matter how many hours you spend to render something flawless, somebody will always be able to find fault with it. – Elizabeth Gilbert

** En om even net te doen alsof ik zo’n succesvolle blogger ben die lekkere recepten deelt: Voor een familieafspraak waarbij ik had gezegd dat ik wel iets voor bij de thee zou maken, kieperde ik een blikje gecondenseerde melk in een pannetje, deed er chocola door en verwarmde dit op een laag vuurtje. Daarna mengde ik er wat noten en cranberries door. Ik maakte het af met een scheutje superspeciale likeur die mijn schoonzus zelf maakt. Uiteindelijk liet ik het in de koelkast opstijven. Dat duurde lang. Ik kwam dus bij mijn familie aan met iets wat truffels hadden moeten worden, maar als semi-warme saus bij het stuk zelfgemaakte (receptloze) taart ook erg lekker bleek te zijn.

16 antwoorden op “Perfectionist? Moi?”

  1. Groenten in blokjes of reepjes of pa­ral­lel­le­pi­pe­dums snijden, ook zo’n leuk perfectionistisch werkje!

  2. Wat een gemene opmerkingen allemaal! Perfectionisten zijn juist mensen die alles heel graag heel goed willen doen. Daar kun je ook heel blij van worden. (Ik schaar me er trouwens niet onder, daar ben ik nog niet goed genoeg voor. Hoogstens een beetje consciëntieus.)

    Serieus nu, het is zorgwekkend hoeveel van mijn uiterst getalenteerde vertaalstudenten eigenlijk niet zozeer meer getalenteerd zijn als wel alles drie keer opzoeken en dubbel zo lang over hun huiswerk doen. (Helaas maar al te herkenbaar.) Hoe wordt je literair vertaler? Zelfhaat en perfectionisme, het is een begin.

  3. Die laatste zinnen zou ik bijna naar het ELV of zo willen doorsturen!
    Of je hele laatste alinea. Oef, oef.

    Ik dacht altijd dat perfectionisme goed was, maar het is echt uit als ik alle psychologen en kenners mag geloven.
    Het is ook ‘in’ om erop af te geven overigens.

    Leuk dat je even reageert hierop!

  4. Ja, er zit veel leed verborgen achter al die glanzende boekomslagen… Perfectionisme is niet slecht (zorgen voor dingen in je omgeving is positief), maar als je het combineert met aanleg voor piekeren, kan het ook omslaan in faalangst. In beide gevallen is het resultaat trouwens hetzelfde, namelijk goed werk.

    Het kost mij trouwens vaak meer moeite om ergens de kantjes van af te lopen. Minder tijd weliswaar, maar meer concentratie. Want waar trek je de lijn tussen details en hoofdzaken?

    1. En nog even deze:

      >”Ja, er zit veel leed verborgen achter al die glanzende boekomslagen… ” !!

      Moest meteen denken aan dat (vage?) actieplan om slaafvrije stickers op boekomslagen te plakken. ?

  5. Er loopt een m.i. heel grote kloof tussen de kantjes ervan aflopen of perfectionisme.

    Het maakt heel erg uit waarover we het hebben hè.
    Een vertaling oké, en een bord in een 3-sterren restaurant ook. Maar het prakje dat ik net opschepte hoefde echt niet perfect te worden klaar-/opgemaakt.

    En volgens mij is de stap van heel goed naar perfect nu precies de tijd die soms relatief gezien nodeloos veel tijd kost. Nog even los inderdaad van het piekeren en het totale gebrek aan actie waartoe het kan leiden.

  6. Misschien moet ik het ook even hebben over de stem op de achtergrond die bij alles wat ik doe ongevraagd commentaar levert, meestal in de trant van ‘dat kon efficiënter’. Vroeger was dat misschien vaker ‘dat kon beter’, er zit vooruitgang in ;). Maar ‘mijn best doen’ is niet echt iets waar ik mijn best voor moet doen (en iets minder hard mijn best doen dus wel).

    In de hoop wat meer begrip te kweken voor de iets-te-consciëntieuzen van deze wereld :).

    1. O, maar Leen – ik denk dat we dan misschien een andere definitie van perfectionisme hanteren? Je best doen is volgens mij toch iets heel anders dan wat ik bedoel.
      Over die innerlijke criticus heb ik hier vast ook al eens geschreven. (tag zelfcompassie…?) Ik ken geen enkele vrouw die daar niet over beschikt, alleen slaat die m.i. vaak door naar zagen aan je eigen stoelpoten en veel te hoge eisen stellen. (tag… schematherapie?)

      En als blijk van mijn niet-perfectionisme ga ik dat dus even niet verder uitdiepen en opzoeken. ?

  7. Nav het ‘gesprek’ met Leen hierover – ik zie toevallig net dit, van Adam Grant, ook eens een boek van vertaald: https://www.awbruna.nl/boek/het-kan-ook-anders/

    The perfect may be the enemy of good, but it can also be the friend of better.

    Perfection is debilitating when we see it as a target that we failed to reach.

    It’s motivating when we recognize it as an ideal that’s worth striving for even though it can’t be reached.

  8. Dank voor de link, Annoesjka! Zullen we het erop houden dat de karaktertrek ‘consciëntieusheid’ in combinatie met een negatieve instelling uit de hand kan lopen?

    Van wikipedia: ‘Conscientious individuals are generally hard-working, and reliable. When taken to an extreme, they may also be “workaholics”, perfectionists, and compulsive in their behavior.[2] People who score low on conscientiousness tend to be laid back, less goal-oriented, and less driven by success; they also are more likely to engage in antisocial and criminal behavior.[3]’

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.